مینویسیم واژه، میخوانیم اصطلاح: بازخوانی مفهوم واژه‌گزینی در متن اصول و ضوابط واژه‌گزینی (ویرایش سوم‌ـ خرداد ۸۸)
نویسنده
چکیده مقاله:
جامعه‌شناسی اصطلاحات رویکردی گفتمان-محور است که اصطلاحات را در بافت واقعی آنها مورد ارزیابی قرار می‌دهد. در این رویکرد، به منظور سنجش درستی انتخاب معادل‌های استانداردسازی‌شده، با در نظر گرفتن عوامل زمانی در جاافتادن اصطلاحات، یک یا چند معادل معیار با معادل‌های دیگر موجود و اصطلاحات مرتبط بررسی و مقایسه می‌‌شوند. مقاله حاضر با این رویکرد و در چهارچوب مطالعات برنامه‌ریزی زبان، به بررسی و مطالعه رابطه بین "اصطلاح‌شناسی" و "واژه‌گزینی"، با استناد بر متن اصول و ضوابط فرهنگستان زبان و ادب فارسی به‌عنوان منبع تخصصی معیار می‌پردازد. در مرحله نخست، تمامی اصطلاحاتی که ترکیبی از "واژه‌گزینی" هستند و یا به طور مستقیم با این لفظ در ارتباط هستند استخراج شده‌اند. در مرحله دوم، تعاریف و دامنه کاربردی الفاظ مورد مطالعه قرار گرفته و اشتراکات معنایی آنها با تعاریف "اصطلاح‌شناسی" مقایسه شده‌اند. تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که لفظ واژه‌گزینی در دو مفهوم ساخت اصطلاح (term formation) و استانداردسازی به کار رفته‌است. به همین منظور تمایز آن از علم اصطلاح‌شناسی (terminology) امری ضروری به نظر می‌رسد. همچنین واژه‌های وابسته به واژه‌گزینی مانند "معادل‌یابی" و "شیوه‌های واژه‌گزینی" دشواری‌هایی را در دریافت مفهوم واژه‌گزینی ایجاد کرده‌اند که نیاز به بازبینی دارند. در این مقاله نمونه‌ای پیشنهادی از هماهنگ‌‌سازی اصطلاحات به کار رفته در متن اصول و ضوابط واژه‌گزینی همراه با اصطلاح انگلیسی متناظر با آنها ارائه شده است. روش به‌کار‌رفته در این پژوهش می‌تواند دستیابی به معادل‌گذاری روشمند در زبان فارسی را تسهیل کرده و گسست مفهومی در ارتباطات تخصصی در حوزه اصطلاح‌شناسی را تا حد امکان کاهش دهد.
منابع مشابه
بازخوانی مفهوم واژه سماء در قرآن کریم
در برخی آیات قرآن کریم از واژه‌های «سماء و سماوات»، سخن به میان آمده است. نگاه مفهومی به لفظ سماء در این آیات، افق‌های اعجازی تازه‌ای پیش روی مخاطب کلام الهی می‌گشاید. نگارنده به بررسی این واژه در آیات قرآن کریم از بُعد مفهومی پرداخته و حالت‌های متفاوت و معانی ثانویه آن را موشکافی کرده است؛ تا گامی در جهت شناخت جنبه‌ای از جوانب اعجازی این اقیانوس بیکران وحیانی برداشته باشد. پژوهش حاضر بیان‌گر آن...
متن کاملویرایشگر متن شریف: سامانۀ ویرایش و خطایابی املایی زبان فارسی
In this paper, we will introduce an intelligent system to edit and spell check Persian texts. The goal is editing and preprocessing Persian texts for natural language processing tasks. This system is based on an expandable and engineering approach and is composed of three subsystems: Persian text editor, spell checker and stemmer. These parts interact with each other to edit texts. To do this, ...
متن کاملمشکلات واژه گزینی و اصطلاح سازی در تاجیکستان
به وجود آمدن اصطلاح «ادبیات تاجیک» در سال ۱۹۲۴م سبب دوری تاجیکان از اصطلاح تاریخی «ادبیات فارسی» شد؛ ازهمین رو، برای از میان بردن کج فهمی ها و اغواگری ها اصطلاح «ادبیات فارس- تاجیک» به وجود آمد که هم مضمون چندهزارسالۀ «ادبیات فارسی» را انعکاس می داد و هم ترکیب نوزاد «ادبیات تاجیک» را هم معنای آن می کرد. در این زمینه توجه به هم بستگی ترکیب های ادبیات فارسی و ادبیات تاجیک بسیار حائز اهمیت است. هم...
متن کاملمفهوم اصطلاح «تا اولین جلسه دادرسی»
چکیده در بعضی از متون قانونی استیفای برخی از حقوق متداعیین و یا انجام برخی از تکالیف ایشان، مقید به مهلت قانونی «تا اولین جلسه دادرسی» شده است. ابهام موجود در اصطلاح مزبور زمینه تفسیرهای مختلفی را ایجاد نموده است. هرچند که ابتدای مهلت فوق‌الذکر را می‌بایست زمان تقدیم دادخواست تلقی نمود، لیکن در خصوص تعیین پایان مهلت ممکن است آن را تا قبل از تشکیل اولین جلسه دادرسی دانست یا اولین اقدام ذی‌نفع را...
متن کاملبررسی اصطلاح حجت یا حجیت در علم اصول
یکی از مهم‌ترین راه‌های پرهیز از اشتباه در هر علم عبارت است از فهمیدن اصطلاحات خاص آن علم.در علم اصول اصطلاح «حجت» یا «حجیت» از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که فهمیدن منظور اصولیین از آن، کمک زیادی به پی بردن مقاصد این علم می‌نماید. در مورد معنای اصطلاحی این واژه اختلاف نظر وجود دارد و تا به حال در کتاب و یا مقاله‌ای مشاهده نگردیده است که محقق بدقت به این دو واژه رسیدگی نموده و با موشکافی به بیا...
متن کاملبازخوانی مفهوم جوامع حدیثی
جامع‌نگاری جریانی کهن در فرهنگ اسلامی، و کوشش برای بازشناسی جوامع حدیثی از حوزه‌های جدید مطالعه در حوزۀ تاریخ و علوم حدیث است. تعاریف در معرفی جوامع حدیثی متفاوت است؛ به گونه‌ای که هیچ یک از آنها جامع و مانع نیست. کتاب‌ها و مقاله‌های انگشت‌شماردربارۀ جوامع حدیثی تنها به معرفی جوامع مهم حدیثی شیعه و اهل سنت می‌پردازند و به نظر می‌رسد که در آنها تعریفِ پذیرفتنی یا حتی تصویر واضحی از مفهوم جامع‌نگ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 5 شماره 7
صفحات 221- 198
تاریخ انتشار 2018-03-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023